Omicron: వ్యాక్సినేషన్‌ రేటు తగ్గడమే కారణమా?

టీకాలు విస్తృతంగా ఇవ్వకపోవడం వల్లే ఒమిక్రాన్‌ పుట్టి ఉండొచ్చని నిపుణుల విశ్లేషణ

దిల్లీ: కొవిడ్‌ వ్యాప్తి తగ్గుతున్న క్రమంలోనే కొత్త వేరియంట్లు ఉద్భవిస్తుండటం ఆందోళనకరంగా మారింది. ఒమిక్రాన్‌ వెలుగులోకి వచ్చిన తర్వాత టీకా పంపిణీ, వైరస్‌ మ్యూటేషన్లు, కొత్త వైరస్‌పై వ్యాక్సిన్ల సమర్థత అంశాలు మరోసారి తెరపైకి వచ్చాయి. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల్లో వ్యాక్సినేషన్‌ విస్తృతి తక్కువగా ఉండటం వల్లే కొత్త రకాలు పుట్టుకొస్తుండొచ్చని కొందరు నిపుణులు చెబుతున్నారు.

కొత్త వేరియంట్లు ఎలా పుడతాయంటే? 

రోగి శరీరంలో వైరస్‌ తన ప్రతిరూపాలను తయారుచేసుకుంటుంది. సాధారణంగానే ఈ ప్రతిరూపాల్లో కొన్ని మార్పులు కనిపిస్తాయి. మానవుల్లో ఇన్ఫెక్షన్‌ కలిగించేందుకు కొన్ని సార్స్‌ వైరస్‌లు మాత్రమే అవసరమవుతాయి. ఇవి ఊపిరితిత్తుల్లోకి చేరి పునరుత్పత్తి చేయడం ప్రారంభిస్తే రోగికి ప్రమాదకరంగా మారుతుంది. రోగి శరీరంలో లక్షల కొద్దీ వైరస్‌ కణాలు పుట్టుకొస్తాయి. ఇందులో కొన్ని కణాలు రోగి శరీరం నుంచి (శ్వాసకోశం ద్వారా) బయటకు వచ్చి ఇతరులకు వ్యాపిస్తాయి. వైరస్‌ కణాలు ఉద్భవించే క్రమంలో ఆర్‌ఎన్‌ఏ పునరుత్పత్తి సరిగా జరగదు. దీంతో వైరస్‌ నిర్మాణంలో తప్పులు దొర్లుతాయి. తద్వారా కొత్త వేరియంట్లు పుట్టుకొస్తాయి. 

కొన్ని వేరియంట్లు ఎందుకు ప్రమాదకరం? 

వైరస్‌లు ఒకరి నుంచి మరొకరికి వ్యాపించినప్పుడు కొన్ని వేరియంట్లు కణాల్లోకి చొరబడే సామర్థ్యాన్ని అధికంగా కలిగి ఉంటాయి. మరికొన్ని రకాలు మాత్రం పునరుత్పత్తిలో మెరుగ్గా ఉంటాయి. కొన్ని ‘ఫిట్టర్‌’ వేరియంట్లు ప్రధాన వైరస్‌గా మారుతుంటాయి. ఎవరికైనా సార్స్‌-కోవ్‌-2 సోకితే.. ఆ రోగి శరీరం మరింత చురుకైన వేరియంట్లను ఉత్పత్తి చేసే అవకాశం ఉంటుంది. 

వేగంగా వ్యాపిస్తుందా? 

ఒమిక్రాన్‌ వేరియంట్‌కు సంబంధించిన స్పైక్‌ ప్రోటీన్‌లో 32 ఉత్పరివర్తనలు ఉన్నట్లు వెల్లడైంది. వ్యాప్తిని అధికం చేసే మ్యూటేషన్లతో పాటు రోగనిరోధకతను ఏమార్చే మార్పులూ ఇందులో ఉన్నాయి. కాబట్టి ఒమిక్రాన్‌ వేగంగా వ్యాప్తి చెందే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంది.  

వైరస్‌ మార్పులపై వ్యాక్సిన్ల ప్రభావం? 

డెల్టా సహా సార్స్‌-కోవ్‌-2పై ప్రస్తుత వ్యాక్సిన్లు ప్రభావవంతంగానే పనిచేస్తున్నాయి. ఈ టీకాలు వైరస్‌లోని స్పైక్‌ ప్రొటీన్‌ను లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి. ఆ ప్రొటీన్‌ సాధారణంగా ఎక్కువ మార్పులకు లోను కాదు. కాబట్టి వైరస్‌పై టీకాలు ఇంకా పనిచేస్తున్నాయి. అయితే, బీటా, గామా, లాంబ్డా, మ్యూ వంటి కొన్ని వేరియంట్లు వ్యాక్సిన్‌ ఇమ్యూనిటీని కొంతమేర ఎదుర్కొంటున్నాయి. రోగనిరోధక వ్యవస్థ వాటిని గుర్తించకపోవడమే ఇందుకు కారణం. అయితే, రోగనిరోధకతను ఎదిరించే వేరియంట్లు ప్రపంచవ్యాప్తంగా పరిమితంగానే ఉన్నాయి.   

తక్కువ వ్యాక్సినేషన్‌ రేటు కారణమా?   

టీకా కవరేజీకి, సార్స్‌-కోవ్‌-2 వేరియంట్లు పుట్టుకురావడానికి మధ్య ఉన్న సంబంధంపై ప్రస్తుతానికి స్పష్టత లేదు. అయితే వ్యాక్సినేషన్‌ విస్తృతి తక్కువగా ఉంటే నిర్దిష్ట ప్రాంతంలో వైరస్‌ వ్యాప్తి పెరిగి కొత్త వేరియంట్లు ఉద్భవించే ప్రమాదం పెరుగుతుంది. దక్షిణాఫ్రికాలో వ్యాక్సినేషన్‌ రేటు 24 శాతం మాత్రమే ఉండటం ఇక్కడ ప్రస్తావనార్హం. వ్యాక్సిన్‌ సమర్థత సుదీర్ఘకాలం ఉండాలి.  

దక్షిణాఫ్రికాలో తక్కువ వ్యాక్సిన్‌ కవరేజీ సైతం ఒమిక్రాన్‌ పుట్టుకకు కారణమని కొందరు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ప్రమాదకరమైన ఒమిక్రాన్‌ ఆవిర్భావానికి వైరస్‌లో ఇదివరకు సంభవించిన మార్పులు సైతం కారణమై ఉండొచ్చు. మ్యూటేషన్లు అధికంగా ఉన్న వేరియంట్లు ఇదివరకూ పుట్టుకొచ్చాయి. అయితే అవేవీ ఇంత వేగంగా వ్యాప్తి చెందలేదు. వ్యాక్సిన్‌ కవరేజీని పెంచడం ద్వారా వైరస్‌లో మార్పులను పరిమితం చేయవచ్చు. టీకా విస్తృతి అనేది ప్రత్యక్షంగానో, పరోక్షంగానో కొత్త వేరియంట్ల వ్యాప్తిని కట్టడి చేస్తుంది.